21 april 2021

Fotoboek maken bij de Fotofabriek

Een fotoboek maken is leuk om te doen. Ik was dus blij verrast, toen de Fotofabriek mij vroeg om een fotoboek te maken en daar een blog over te schrijven. Het boek kreeg ik daar gratis voor terug.

Een fotoboek maken kost wel veel tijd, dat was nog wel een overweging. Maar toen ik de keus maakte om mijn mooiste foto’s van Schotland in één boek te doen, kreeg ik er gelijk zin in. Ik kreeg een liggend boek op A4-formaat met harde kaft en 24 pagina’s. Met dit soort foto’s koos ik er voor om één foto per pagina te doen: lekker groot.

De Fotofabriek was voor mij niet zo bekend als sommige andere aanbieders, dus eerst maar eens rondgekeken op de website. Ze bieden heel veel verschillende producten aan, met foto’s afgedrukt op allerlei materialen, van mokken tot houten panelen. Ook geven ze tips voor het maken van foto’s en fotoboeken. Interessant vond ik een blog, waarin wordt uitgelegd, hoe je in je boek een Q-code kan zetten, die je kunt scannen met je telefoon, en dan gelijk je video kunt bekijken, die je op YouTube hebt gezet (met deze link kom je bij dat blog). Ze hebben het ook ingebouwd in de software voor het maken van een boek; ik  heb het uitgeprobeerd, en het werkt vlekkeloos.

Om te beginnen met het boek heb ik eerst een map klaargezet met alle foto’s. Vervolgens moet je eerst een account aanmaken. Je kiest dan tussen allerlei formaten en kaften. Dan ga je aan de slag, òf via het downloaden van een programma voor het opmaken van het boek, òf via het gebruiken van online software. Het eerste bevelen ze aan, maar ik koos er voor om het online te doen. Overigens kun je ook je fotoboek maken met Photoshop of InDesign, en dan het Pdf-bestand daarvan uploaden. Als je kiest voor de onlinesoftware krijg je voor de opmaak de keus tussen één van de standaard-lay-outs, of een eigen opmaak. Ik kies voor het laatste en krijg dan een scherm zoals hier getoond; eerst nog zonder foto’s natuurlijk. Want die moet je eerst uploaden, en dat doe je met de knop Foto’s in het linker menu. Dan kun je echt aan de slag.



Je sleept een foto uit die galerie naar de plek waar je hem wilt hebben. De foto wordt dan in een plaatshouder gezet; die kun je verslepen en de afmetingen kun je op allerlei manieren aanpassen. Bij de voor- en achterkant werkt het iets anders: als je een foto op de voorkant sleept uit de galerij, vult hij gelijk de hele voorkant. Wil je dat niet, dan moet je eerst een plaatshouder inslepen, en die dan vullen met de foto, en aanpassen naar de afmetingen die je wilt hebben. Met stippellijntjes wordt je overal attent gemaakt op de delen aan de rand, die weggesneden kunnen worden. Ik heb geen manier gevonden om met één klik een foto in het boek pagina vullend te maken. Wat wel weer handig is, is dat je kunt kiezen, dat de foto’s die je al hebt gebruikt, niet meer zichtbar zijn in de galerie; dat werkt heel prettig.

Op de pagina rechts zie je de opmaak, zoals ik die voor de rest van het boek heb gekozen. Ik heb geen manier gevonden om die afmeting en plaats op de pagina standaard te maken; dat zou mijn leven een stuk makkelijker maken. Ik koos voor een alternatief: je kunt de pagina (de spread eigenlijk: de pagina links plus de pagina rechts) kopiëren onderin het scherm, en dan de foto vervangen door een andere. Ook is het mogelijk om een foto te kopiëren met CTRL+C, en die ergens anders weer in te voegen met CTRL+V. Je kunt teksten toevoegen, en als je daar eenmaal een vorm, kleur en lettergrootte hebt gekozen, dan kun je daarvan wel een nieuwe standaard maken, zodat alle tekst-plaatshouders vanaf dat ogenblik die zelfde eigenschappen meekrijgen.

Stel dat je een bepaald lay-out hebt gemaakt voor een pagina, dan zou het mooi zijn als je die als een nieuw thema op zou kunnen slaan; die mogelijkheid kon ik niet vinden.

Zoals links op het scherm te zien is, kun je ook meerdere foto’s op één pagina zetten, en je kunt ze elkaar laten overlappen. Welke boven en onder komt te liggen, kun je aanpassen als je één van de foto’s aanklikt en dan in het menu rechtsboven. Overigens kun je ook de foto zelf nog aanpassen, in helderheid en contrast en verzadiging van de kleuren. Verder kun je filters toepassen, foto’s doorzichtig maken, er een lijst of schaduw aan toevoegen, een andere vorm geven, een hart bij voorbeeld. Je kunt ook een foto gebruiken als vullende achtergrond voor de pagina; doe je dat ergens in het boek, dan wordt wel de hele spread met de achtergrond gevuld, niet één pagina.

Ja, en zo werk je je hele boek af. Het werkt bij mij goed als ik alle knopjes een keer uitprobeer, zodat ik weet wat mogelijk is. Dat voorkomt zoeken tijdens de opmaak. En als je iets hebt uitgeprobeerd, en dat toch niet wilt gebruiken, kun je dat weer ongedaan maken met één klik linksonder in het scherm. Ik heb geen mogelijkheid gevonden om de bladzijden automatisch te pagineren. Ook niet om het boek, als het klaar is, fullscreen te bekijken en door te bladeren. Ik krijg de indruk, dat de software nog met meer dingen wordt uitgebreid, dus misschien komt dat nog.

Voor de rest werkt alles heel soepel, alles wat je doet is ook weer te corrigeren, en aan het eind kun je de bestelknop gebruiken, betalen en vol verwachting de aflevering afwachten.

Wil je mijn boek met foto’s uit Schotland bekijken? Dat kan via deze link.

 

  

09 april 2021

HDR: Wat bedoel-u?

Introductie

Iedereen die regelmatig fotografeert, komt wel eens de term HDR tegen. Ongeacht of je een fotocamera gebruikt of een camera van een telefoon. HDR staat voor high dynamic range, en de term wordt gebruikt voor een techniek om bij hoge lichtcontrasten een goed belichte foto te krijgen. De techniek wordt veel gebruikt, en toch heeft HDR bij velen een negatieve klank. Is dat terecht?

Wat is HDR?

Zoals gezegd staat HDR voor high dynamic range, wat in dit verband zoveel betekent als grote lichtcontrasten. Vaak zijn de verschillen tussen lichte en donkere delen in een beeld zo groot, dat een camerasensor die niet in één opname goed kan verwerken. In tegenstelling tot onze ogen, die dat beter kunnen. Denk aan bij voorbeeld een landschap met donkere schaduwen en fel witte wolken. In die situaties loop je het risico dat in de donkerste en/ of de lichtste delen van een foto geen details meer zichtbaar zijn: ze zijn plat zwart of plat wit.

De HDR-techniek

Er is een techniek ontwikkeld om toch een beeld te creëren, waar de details in zowel de donkere als de lichte delen goed zichtbaar zijn. Daarvoor worden meerdere (meestal 3, 5, of 7) foto’s gemaakt met steeds een andere belichting; op de donkere foto’s zijn de details in de lichtste delen nog goed te zien, en in de lichtste foto’s zijn de details van de donkere delen nog goed te zien. Er is software ontwikkeld, waarmee deze foto’s met elkaar kunnen worden gecombineerd, zodanig dat overal de details goed worden weergegeven. Aanvankelijk waren dat gespecialiseerde programma’s, maar tegenwoordig is de software ingebouwd in de meeste fotobewerkingsprogramma’s, evenals in moderne camera’s. De fotoserie hierbij geeft een indruk van het proces.

Initieel gebruik

Een populaire tak in de fotografie is Urbex (Urban Exploration); foto’s worden gemaakt in oude en vervallen gebouwen, waardoor het verval van de gebouwen en overblijfselen van het vroegere gebruik in beeld worden gebracht. In die gebouwen bestaat groot lichtverschil tussen de donkere hoeken van de ruimtes, en de delen waar buitenlicht te zien is of naar binnen schijnt. Met name in deze omstandigheden werd de HDR-techniek al snel toegepast.

Waarom heeft HDR bij sommigen een negatieve bijklank?

Met name bij de Urbex fotografie werd gebruik gemaakt van aparte software, waarmee je het samenvoegingsprocédé zelf kon beïnvloeden. Deze mogelijkheid werd regelmatig gebruikt om het procedé meer door te laten werken, dan nodig voor een beeld dat overeenkomt met wat je met je ogen ziet. Er ontstaan dan beelden, waarin de contrasten niet alleen worden gecompenseerd, maar zelfs worden geminimaliseerd. Je krijgt foto’s waar in alle delen veel details zichtbaar zijn, en een vlakke belichting ontstaat. Deze zogenaamde HDR-look vinden sommigen over de top, en lelijk, en ze zetten zich daarom af tegen het gebruik van de HDR-techniek.

Wordt de techniek veel gebruikt?

De HDR-techniek zoals oorspronkelijk bedoeld wordt steeds meer gebruikt door fotografen. Veel camera’s hebben nu een instelling, waarmee je automatisch een aantal opnamen kan maken met verschillende belichtingen. De techniek om ze samen te voegen is ingebouwd in mainstream fotobewerkingsprogramma’s als Lightroom en Photoshop. Voor fotografen, die in RAW fotograferen is gebruik in Lightroom aantrekkelijk, omdat ook het resultaat een RAW-file is, die flexibel verder bewerkt kan worden. Verder geven veel camera’s, en apps op telefoons, ook de mogelijkheid om de foto’s gelijk te combineren, zodat er een kant-en-klare HDR-foto opgeslagen wordt.

En die HDR-look?

Ook de HDR-look op zich heeft ruimere waardering gekregen, en in veel camera’s (ook in telefoons) en fotobewerkingsprogramma’s zijn zogenaamde HDR-filters aanwezig, waarmee je een foto een vergelijkbare uitstraling kan geven. Hierbij worden dus niet meerdere opnamen gecombineerd. Hier een foto, die in Lightroom zodanig is bewerkt, dat een HDR-look ontstaat.

Conclusie

Bij veel enthousiaste (inclusief professionele) fotografen wordt de HDR-techniek veelvuldig gebruikt, terwijl de nieuwste camera-sensoren al meer contrast aankunnen. De HDR-look blijft toch ook populair bij veel gebruikers.