vrijdag 27 juni 2014

De sterren van de hemel

Tijdens onze vakantie in Griekenland wilde ik eens experimenteren met het fotograferen van de sterrenhemel. Dat mede met de gedachte, dat de hemel op een Grieks eiland helderder is dan in Nederland. Bovendien zou het misschien mogelijk zijn om een plek te vinden met minder licht-"verontreiniging".
Nu, dat laatste was lastig zonder huurauto, dus ik heb een plek opgezocht waar het redelijk donker was, maar er waren toch wel wat lichtbronnen in de omgeving. En op een eiland in de Middellandse Zee is het toch wel vochtig. De sterrenhemel zag er evenwel mooi genoeg uit, en ben ik aan de slag gegaan.



Ik heb gebruik gemaakt van mijn groothoeklens, dan krijg je een groter deel van de hemel in beeld. Vanwege de lichtbronnen in de omgeving heb ik de brandpuntsafstand niet korter gemaakt dan 28 mm. Diafragma op 5,6 of 8.
Hoe doe je de scherpstelling? De autofocus heeft een probleem, want er is niets in beeld om op scherp te stellen; dus zelf scherpgesteld op iets korter dan oneindig, en met de combinatie van diafragma en brandpuntsafstand moet alles tot op oneindig scherp zijn. Het ware handig om een lampje mee te nemen, dan wel de lamp van je mobiele telefoon te gebruiken om te zien op welke afstand je dan instelt, maar ik had geen van beide bij me; op gevoel dus. Om ruis te voorkomen in het uiteindelijke beeld, heb ik mijn sensorgevoeligheid op 100 ISO gezet.

Goed, camera op statief. Hoe lang neem je dan de belichtingstijd? Vanuit mijn interne kennissysteem, dacht ik dat een tijd van 30 seconden een goede gok zou kunnen zijn. Dat bleek een goede inschatting: bij langere tijden worden de sterren streepjes door de draaiing van de aarde; zie de laatste foto. Bij 30 seconden zie je daar wel iets van als je goed kijkt, maar de sterren zijn toch wel ronde stippen.

Nu het resultaat:




In eerste instantie teleurstellend: slechts een enkele ster is zichtbaar, en dat is het dan. Hoe krijg je een beter resultaat? Er zijn dan maar twee mogelijkheden: het diafragma verder open (voor dit objectief: f/4), en een hogere ISO-waarde, met het risico van ruis. Geen van beide heb ik nog uitgeprobeerd. Maar je kunt natuurlijk ook op de PC de belichting omhoog schroeven. En dat gaf een hele grote verbetering: plotseling verschijnt er een grote rijkheid aan sterren in beeld! In de laatste foto zie je wel, dat er strooilicht is van lampen in de omgeving. Van ruis is er ook in de laatste foto nog niet veel te zien, mede door de 100 ISO.





















Dan de foto die ik maakte met een belichtingstijd van vier en een halve minuut. Je ziet duidelijk dat de sterren streepjes hebben gevormd door de draaiing van de aarde. Als je goed kijkt, zie je ook, dat de streepjes rechtsboven duidelijk langer zijn dan linksonder. Rechtsboven is oostelijk, en linksonder is noordelijk. De draaiing van de aarde is west-oost en is richting noorden veel langzamer dan richting evenaar. Vandaar.

Al met al een heel leerzame sessie.








Tot slot: als je echt mooie sterrenfoto's wilt zien, verwijs ik je naar onderstaande YouTube-diaserie. Fantastisch!



Geen opmerkingen:

Een reactie posten